Dễ dạy, dễ học, dễ tốt nghiệp...

Đào tạo ĐH, CĐ không chính quy lâu nay được coi là nguồn thu nhập chính của các trường. Thực tế này đã được khẳng định qua thống kê của Bộ GD-ĐT: trong số 357 trường ĐH, CĐ trên cả nước hiện nay thì có tới 200 trường tổ chức đào tạo không chính quy. Số sinh viên đang theo học hệ đào tạo này chiếm xấp xỉ 50% tổng số sinh viên cả nước. Quy mô lớn nhưng chất lượng không đảm bảo, cơ cấu ngành nghề mất cân đối. Ông Phan Mạnh Tiến - Phó Vụ trưởng Vụ ĐH và sau ĐH, Bộ GD-ĐT, cho biết, qua các đợt kiểm tra và báo cáo của các trường ĐH, CĐ cho thấy, số sinh viên đào tạo không chính quy chủ yếu chỉ tập trung vào những ngành dễ học và có trường chỉ tập trung mở những ngành dễ dạy, ít phải đầu tư cơ sở vật chất. Số liệu thống kê của Bộ GD-ĐT cho thấy, khối kinh tế hiện chiếm 37,06%, sư phạm 26,3%, kỹ thuật - công nghệ 15,68%, còn khối y dược thì chỉ vẻn vẹn 1,27%.



Tuy nhiên điều đáng lo ngại hơn cả là chất lượng của hệ đào tạo này. Ông Phan Mạnh Tiến thừa nhận, nhiều trường ĐH, CĐ hiện nay xem đào tạo không chính quy là một nguồn thu đáng kể nên dễ thỏa hiệp theo những tiêu cực trong tổ chức đào tạo như cắt xén thời lượng, giảm bớt giờ học, kiểm tra đánh giá qua loa. Ông Phan Mạnh Tiến dẫn chứng, có nhiều trường tổ chức tuyển sinh chính quy rất nghiêm túc như ĐH Ngoại thương, ĐH Hồng Đức, ĐH Hải Phòng, nhưng khi tuyển sinh vừa làm vừa học thì lại không nghiêm túc. Nhiều trường ĐH, CĐ mở lớp đào tạo không đúng quy định tại những nơi thiếu môi trường sư phạm như liên hiệp HTX, Trung tâm giáo dục thường xuyên huyện hoặc các cơ sở khác ngoài ngành giáo dục như ĐH Hồng Đức, ĐH KHXH-NV TP.HCM, ĐH KTQD Hà Nội… Việc mở lớp ào ạt, quá khả năng của các trường là tình trạng thường xuyên ở hệ không chính quy. Theo Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Bành Tiến Long, khó có thể chấp nhận thực tế, một giảng viên hệ đào tạo không chính quy có thể hướng dẫn cùng một lúc tới gần 70 sinh viên làm luận văn tốt nghiệp. Học dễ, dạy dễ, lấy bằng cũng không khó khăn gì. Điều này khiến cho sự đánh giá, nhìn nhận của xã hội đối với chất lượng đào tạo ĐH, CĐ hệ không chính quy hiện rất ảm đạm.

Đào tạo phải có nền nếp và chất lượng

Theo Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Bành Tiến Long, khó có thể chấp nhận thực tế, một giảng viên hệ đào tạo không chính quy có thể hướng dẫn cùng một lúc tới gần 70 sinh viên làm luận văn tốt nghiệp. Học dễ, dạy dễ, lấy bằng cũng không khó khăn gì. Điều này khiến cho sự đánh giá, nhìn nhận của xã hội đối với chất lượng đào tạo ĐH, CĐ hệ không chính quy hiện rất ảm đạm.

Mục tiêu mà Bộ GD-ĐT đề ra trong đào tạo không chính quy thời gian tới là phải “nền nếp và có chất lượng”. Tuy nhiên, mục tiêu nâng cao chất lượng đào tạo không chính quy tiệm cận với hệ chính quy của Bộ GD-Đt cũng chưa thuyết phục được các trường. Ông Võ Thành Thống - Hiệu trưởng trường CĐ Kỹ thuật Cần Thơ cho rằng, không nhất thiết đặt ra yêu cầu chất lượng đào tạo của hệ không chính quy phải tương đương với hệ chính quy bởi một bên là phổ cập, bổ túc kiến thức phục vụ nhu cầu đa dạng của xã hội với một bên là đào tạo tinh hoa.

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng GD-ĐT Nguyễn Thiện Nhân vẫn khẳng định, nếu trình độ có hạn thì chỉ nên học trung cấp, cao đẳng chứ không nên học đại học. Người không có trình độ đại học mà giao cho những việc đòi hỏi trình độ đại học là gây nguy hại, lãng phí cho xã hội. Khi học viên đã được nhận bằng của Nhà nước cấp thì phải đạt chuẩn chất lượng do Nhà nước ban hành. Với chủ trương này, hàng loạt công việc sẽ được đặt ra cho hệ đào tạo không chính quy để siết chặt các khâu tuyển sinh, đào tạo, quản lý...

Ông Nguyễn Thế Hệ - Phó khoa Đào tạo, ĐH Kinh tế Quốc dân góp ý nên tổ chức đề thi tuyển sinh vừa làm vừa học của các trường ĐH, CĐ từ ngân hàng đề thi của Cục Khảo thí. Riêng đề thi kết thúc học phần, các trường thống nhất dùng ngân hàng đề thi hệ chính quy của trường. Ông Đỗ Văn Xê - Hiệu phó trường ĐH Cần Thơ cũng cho rằng, Bộ GD-ĐT nên quy định việc tuyển sinh hệ không chính quy của các trường bằng hình thức trắc nghiệm khách quan để tránh tình trạng gian lận, nhờ vả, chạy chọt...

Khẳng định yêu cầu đổi mới chất lượng đào tạo không chính quy, Thứ trưởng Bộ GD- ĐT Bành Tiến Long khẳng định, thời gian tới việc tuyển sinh hệ không chính quy của các trường sẽ chỉ được thực hiện 2 đợt/năm với đề thi của Bộ GD-ĐT. Thứ trưởng Bành Tiến Long yêu cầu các trường phải tách khâu dạy và thi để đảm bảo khách quan. Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Thiện Nhân khẳng định, các cơ sở đào tạo phải đặt ra lộ trình để phấn đấu đưa chất lượng đào tạo không chính quy đảm bảo tương đương chất lượng như chính quy.

Vinh Hương