Mô hình Điểm "Tĩnh" có các đặc thù và hạn chế sau:

- Các điểm "tĩnh" chỉ mang thông tin một chiều, đó là vế "HỌC" của học sinh mà không có (hoặc rất ít) thông tin về phía "DẠY" của giáo viên, hay nói cách khác, các điểm này chỉ mang một nửa thông tin của quá trình "HỌC và DẠY".

- Các giá trị điểm này hoàn toàn không mang các thông tin về thời gian xuất hiện điểm, do đó không phản ánh được tính "liên tục" hay "quá trình" học tập của học sinh. Đặc thù này làm cho các điểm chỉ có ý nghĩa thuần tuý "trị số", "điểm tĩnh" và nó mang lại không nhiều thông tin cho người quản lý. Đối với hệ thống các giá trị điểm này, ý nghĩa của phần mềm chỉ nổi bật ở khía cạnh tính toán nhanh mà thôi.

- Các giá trị điểm thiếu các thông tin quan trọng của việc "DẠY" như là điểm của giáo viên nào, điểm được cho trong hoàn cảnh nào, bài học nào, nhận xét trực tiếp của giáo viên đối với điểm này ra sao, .... Các thông tin này góp phần quan trọng trong việc đánh giá chất lượng HỌC của học sinh.

- Với mô hình các điểm "tĩnh" như vậy, việc quản lý HỌC chỉ là công việc "đã rồi". Công việc kiểm soát, nhận xét, tính toán sau khi ĐIỂM đã có chỉ mang ý nghĩa thống kê và rất khó làm "sống lại" các điểm này. Hay nói một cách khác, các điểm "tĩnh" không có tính "sống" hay "động", đó là các điểm "bất động".

Ngược lại với khái niệm điểm "tĩnh" vừa nêu trên phải là khái niệm điểm "động" hay điểm "trực tuyến". Các điểm này được cập nhật "online" và mang đầy đủ các thông tin liên quan đến quá trình HỌC của học sinh và DẠY của giáo viên. Chúng tôi sẽ còn quay lại mô hình điểm "động" này nhiều lần trong bài viết này.

Trước hết chúng ta hãy xem một mô hình điểm "động" hay điểm "trực tuyến" đơn giản sau, với một giá trị điểm sẽ có rất nhiều thông tin đi kèm:

Không cần suy xét nhiều cũng thấy mô hình quản lý điểm "động" trên có rất nhiều ưu điểm so với các mô hình điểm cũ. Các mô hình này mang nhiều thông tin và cho phép chúng ta nhìn và cảm nhận chính xác hơn về bản thân các giá trị điểm của học sinh. Thật vậy khi nói về một "điểm 6" của một học sinh, ý nghĩa thực sự của điểm này không thể chỉ được nêu ngắn gọn rằng đó là một điểm "trung bình". Với cùng một điểm 6, nếu như một vài tháng trước đây học sinh này toàn đạt 4, 5 sẽ khác hẳn với điểm 6 mà trước đó học sinh này thường đạt điểm 8, 9. Điểm 6 với lời nhận xét "học có tiến bộ" của giáo viên khó tính A sẽ hoàn toàn khác điểm 6 của giáo viên B với nhận xét "học sút kém". Và tất nhiên điểm 6 thu được đầu học kỳ sẽ có ý nghĩa khác hẳn với một điểm 6 lúc cuối năm. Một vài ví dụ trên cho chúng ta thấy rằng không đơn giản để đánh giá một điểm 6 như giá trị của nó có!

Mô hình quản lý HỌC và DẠY với ĐIỂM được coi là trung tâm với các thông số được chỉ ra trong hình 5 được gọi là Mô hình quản lý điểm "Động" hay "Trực tuyến". Trong bài viết này tôi sẽ tập trung nghiên cứu, phân tích và tìm hiểu kỹ về mô hình này, điều mà theo tôi, thực sự là một mô hình dữ liệu mới của bài toán quản lý HỌC & DẠY trong nhà trường.

Quản lý QUÁ TRÌNH?

Một trong những hệ quả rất quan trọng của mô hình quản lý điểm "động" nêu trên là khả năng quản lý hay xem xét QUÁ TRÌNH Học và Dạy của học sinh, giáo viên trong nhà trường. Thông tin về Thời gian là một trong những đặc điểm quan trọng nhất của khái niệm QUÁ TRÌNH này. Và khi nói về một quá trình tức là chúng ta nghĩ về một sự vận động, chuyển động. Khái niệm điểm "động" hay điểm "sống" được thể hiện rõ nét nhất ở đây. Ta hãy cùng xem sơ đồ điểm theo thời gian đơn giản sau của một học sinh.

Nhìn vào biểu đồ trên, người thầy giáo (hoặc cha mẹ học sinh) có thể nhìn thấy và rút ra được rất nhiều kết luận và thông tin bổ ích về học sinh này, thậm chí có thể dự đoán được điểm tương lai.

Ý nghĩa của việc quản lý thật sự một QUÁ TRÌNH là rất lớn. Trước hết bản chất cơ bản nhất của công việc quản lý hay kiểm soát phải thể hiện trong một quá trình, do đó việc kiểm soát được quá trình học và dạy của học sinh, giáo viên trong nhà trường sẽ đáp ứng được thực sự nhu cầu của các cấp quản lý. Khả năng theo rõi điểm học sinh theo thời gian còn có ý nghĩa trong việc dự đoán sự phát triển các điểm này trong tương lai. Chúng tôi sẽ còn quay lại vấn đề quan trọng và hứng thú này khi trình bày trong các phần tiếp theo của bài viết.

Đối tượng ĐIỂM

Trong phần mềm School Viewer, ĐIỂM học sinh là đối tượng quan trọng nhất cần lưu trữ và quản lý. Mỗi giá trị điểm học sinh được nhận trong quá trình học tập sẽ là một đối tượng cần quản lý của phần mềm.

Sơ đồ sau cho ta thấy rõ mô hình đối tượng điểm học sinh trong phần mềm School Viewer.

2. Điểm Online và Offline

Trong phần mềm School Viewer, khi nhập điểm học sinh, cần phân biệt điểm Online và điểm Offline.

Điểm Online là điểm học sinh được nhập với đầy đủ các thông tin “online” như thời gian nhập điểm, loại điểm, nhận xét điểm, .. Điểm Online có thể hiểu như khái niệm điểm Động đã trình bày ở trên. Điểm Online được phép tham gia vào mọi tính toán, thống kê liên quan đến điểm học sinh bao gồm cả các tính toán liên quan đến quá trình quản lý điểm theo thời gian.

Điểm Offline là điểm học sinh được nhập và không liên quan hay phụ thuộc vào các thông số như thời gian nhập, nhận xét điểm, .. Điểm Offlibe có thể hiểu như khái niệm điểm Tĩnh đã trình bày ở trên. Điểm Offline chỉ được phép tham gia vào các tính toán điểm TB bình thường mà không được phép tham gia vào các bảng biểu liên quan đến quản lý điểm theo thời gian.

Một chú ý cần nhấn mạnh là trong phần mềm SVR, người dùng có thể dễ dàng chuyển đổi một giá trị điểm từ Offline sang Online và ngược lại.

3. Phân biệt điểm online và offline trong phần mềm

Trong tất cả các màn hình nhập điểm của phần mềm SVR, chúng ta sẽ rất dễ dàng phân biệt được các điểm Online và Offline của học sinh như sau:

- Điểm Online luôn được thể hiện bằng in đậm, ngược lại điểm Offline được thể hiện bằng in thường.

- Mặc định trong hầu hết các màn hình nhập điểm, điểm được nhập sẽ là điểm Offline. Riêng màn hình nhập điểm học sinh theo từng tiết học điểm học sinh nhập luôn là Online.

4. Phân loại điểm trong School Viewer

Để thực hiện được đúng mô hình đối tượng ĐIỂM đã nêu trên, trong phần mềm SVR đã đưa ra khái niệm Phân loại điểm dùng để quản lý và phân loại các loại điểm của học sinh. Phân loại điểm, do vậy, là một khái niệm rất quan trọng của phần mềm SVR, đóng góp vào mô hình đối tượng điểm học sinh của phần mềm.

Dưới đây là cửa sổ lệnh cho phép xem và điều chỉnh phân loại điểm trong phần mềm SVR.

Về tổng thể phân loại điểm của SVR được chia làm 2 loại như sau:

- Kiểu điểm hệ thống. Là loại điểm đã được định nghĩa sẵn trong phần mềm SVR theo qui định chung của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Các loại điểm này (ví dụ điểm Miệng, 15 phút, 1 tiết, thi HK, Thực hành) không thể xóa, đổi tên mà chỉ được thay đổi các thông tin như kiểu giá trị, số chữ số thập phân, thể hiện, số điểm tối thiểu và tối đa. Các loại điểm này sẽ tham gia chính thức vào quá trình tính toán điểm trung bình và phân loại học lực cho mỗi học sinh.

- Kiểu điểm tự định nghĩa. Là loại điểm do người dùng (các nhà trường) định nghĩa thêm, bổ sung cho loại điểm hệ thống. Các loại điểm tự định nghĩa này sau khi khởi tạo thì được phép nhập điểm nhưng điểm này sẽ không tham gia vào quá trình tính toán. Kiểu điểm tự định nghĩa được dùng trong trường hợp nhà trường muốn qui định thêm các kiểu điểm mới dùng cho học sinh trong nhà trường và được tính toán nội bộ trong nhà trường. Trên thực tế rất ít khi sử dụng đến kiểu điểm tự định nghĩa này.

5. Các lệnh và màn hình nhập điểm học sinh trong phần mềm

Trong phần mềm School Viewer, việc nhập điểm học sinh được tiến hành rất đa dạng và linh hoạt. Sau đây là liệt kê các lệnh, chức năng nhập điểm chính của phần mềm SVR.

School@net