- Lực lượng tham gia chiến dịch:

+ Ta: các sư đoàn bộ binh 308, 312,316 + trung đoàn bộ binh 57/f304 + Đại đoàn công pháo (24k 105mmm, 15k 75mm, 16k 120mm, 36k 82mm, 24k cao xạ 37mm).

+ Địch: 21 tiểu đoàn bộ binh +3 tiểu đoàn pháo binh (24k 105mm, 4k 155mm, 20k 120mm) + 1 đại đội tăng (10 chiếc) + không quân chi viện chiến đấu: 150-250 lần chiếc/ngày.

- Kết quả: ta tiêu diệt toàn bộ tập đoàn cứ điểm địch phòng ngự ở Điện Biên Phủ, gồm 17 tiểu đoàn bộ binh, 3 tiểu đoàn pháo binh, giết và bắt sống hơn 16.000 tên (riêng bắt sống 10.000 tên, kể cả viên tướng Tư lệnh Đờcátơri và bộ chỉ huy cứ điểm), bắn rơi và phá huỷ hơn 60 máy bay, giải phóng khu vực Điện Biên Phủ.

Chiến dịch đã có tác dụng trực tiếp đến giải pháp hoà bình, dẫn đến việc giải phóng hoàn toàn miền Bắc Việt Nam.

II. Diễn biến chính

Bước sang năm thứ 8 của chiến tranh Việt - Pháp, địch đã ở vào thế phòng ngự, nhất là trên chiến trường Bắc Bộ. Nhận thấy không thể thắng được trong cuộc chiến tranh này, địch đã đưa ra kế hoạch Nava nhằm bình định Việt Nam trong 18 tháng, để tạo thế mạnh tiến đến một giải pháp thương lượng có lợi cho chúng.

Về phía ta, với những đòn tiến công và phản công trên các hướng Tây Bắc, Tây Nguyên - Duyên Hải Trung Bộ, Thượng Lào, Trung Lào, Hạ Lào, trong Đông Xuân 1953-1954, ta đã buộc địch phải phân tán lực lượng cơ động trên khắp chiến trường, trong khi đó ta tập trung chủ lực về hướng Tây Bắc.

Quân Pháp nhảy dù xuống Điện Biên

Nhạy cảm trước ý đồ chiến lược của ta, địch liền tăng cường lực lượng, biến Điện Biên Phủ thành một tập đoàn cứ điểm mạnh, buộc ta phải chấp nhận chiến đấu nếu muốn giải phóng Tây Bắc. Nhận định đây là một cơ hội lớn để tiêu diệt sinh lực địch, ta quyết định mở chiến dịch tiến công Điện Biên Phủ. Trong bối cảnh đó, chiến trường này đã trở thành điểm quyết chiến chiến lược nóng bỏng của cả hai bên.

Ta chủ trương chuẩn bị kỹ lưỡng, đánh chắc, tiến chắc, vì sau khi địch đã kịp thời tăng cường lực lượng, thiết kế phòng ngự khá vững chắc, khả năng đánh nhanh, thắng nhanh trở thành hạn chế.

Khống chế sân bay Mường Thanh

Bộ đội ta tấn công từ nhiều mũi, nhiều hướng đánh vào tiêu diệt địch

Sau khi hoàn thành các công tác chuẩn bị, ngày 13-3, ta nổ súng tiến công tuyến phòng ngự ngoài, bao gồm cụm cứ điểm Him Lam, Độc Lập, Bản Kéo. Ngày 13-3, các trung đoàn 141 và 209 (f312) đã tiêu diệt cụm cứ điểm Him Lam; ngày 14-3, các trung đoàn 88 (f308) và 165 (f312) đã tiêu diệt cụm cứ điểm Độc Lập; ngày 17-3, kết hợp tiến công với lực lượng địch phản chiến, trung đoàn 36 (f308) làm chủ cứ điển Bản Kéo. Sau 5 ngày, ta đập tan tuyến phòng ngự vòng ngoài; mở thông cửa vào khu phòng ngự trung tâm, diệt và bắt sống hơn 2000 tên địch.

Bộ đội ta tiến vào khu trung tâm

Từ ngày 30-3, ta mở đợt tiến công thứ hai, nhằm vào cao điểm phía Đông Mường Thanh (phân khu Trung Tâm). Các đoàn quân của ta đã nhanh chóng chiếm được một số cứ điểm, nhưng những trận chiến đấu quyết liệt dành giật đôi bên đã diễn ra tại khu vực tác chiến của đại đoàn 316 trên các điểm cao A1, C1. Suốt trong Tháng 4, ta và địch giành đi giật lại từng khu vực trên các điểm cao có ý nghĩa chiến thuật quan trọng nhằm khống chế phân khu Trung Tâm. Giữa Tháng 4 tấn công chiếm sân bay Mường Thanh, cắt đứt cầu hàng không là đường tiếp tế quan trọng nhất của địch. Chúng lâm vào thế nguy khốn, bị tiến công trong tình trạng đảm bảo vật chất ngày càng thêm khó khăn.

Bộ đội ta đánh chiếm cứ điểm A1

Từ 1-5, từ ba hướng Đông, Tây, Đông Bắc, các đại đoàn quân của ta mở cuộc tiến công cuối cùng vào Điện Biên Phủ. Ngày 1-5 đại đoàn 316 chiếm đồi C1, A1, 507, là những cứ điểm kiên cố cuối cùng của địch. Chiều 7-5, ta tổng công kích trên toàn bộ mặt trận và đến chiều, ta đã hoàn toàn giải phóng Điện Biên Phủ, cầm giữ tại chỗ hơn 1 vạn tên địch cùng với tướng chỉ huy Đờcátari.

Tướng Đờ Cátơri và toàn bộ Ban tham mưu Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ bị bắt sống

Bộ đội Việt Nam áp giải tù binh Pháp tại chiến dịch Điện Biên Phủ

Quân đội Nhân dân Việt Nam phất cờ chiến thắng

III. Những phát triển của nghệ thuật quân sự

Điện Biên Phủ là một chiến dịch chiến lược, mà tầm vóc tác động của nó đến cục diện hai bên đã không một chiến dịch nào đạt tới trong lịch sử cuộc kháng chiến của nhân dân Việt Nam chống Pháp. Có chiến dịch này trước hết là do quyết tâm chiến lược sáng suốt trong việc lựa chọn hướng tiến công với một tinh thần quyết chiến rất cao. Đó cũng là nghệ thuật tài giỏi trong việc tiến hành các bước chuẩn bị và trong sử dụng lực lượng. Về nghệ thuật tác chiến, đột phá lần lượt cụm cứ điểm địch là một phương pháp kinh điển, cũng đồng thời là giải pháp đúng đắn trong chiến dịch tiến công để giải quyết một tập đoàn cứ điểm. Ta đã trưởng thành vượt bậc với cách đánh công sự vững chắc, trong đó sự chỉ đạo chiến thuật là rất linh hoạt, cụ thể và sáng tạo. Cách đánh trong chiến dịch tiến công này đã dẫn đến thắng lợi từng bước, tất yếu, không thể đảo ngược.

School@net