48. Lòng thương kẻ tôi-tớ
Ông Lưu-khoan thuở xưa là một ông quan có tiếng nhân-từ. Một hôm, ông mặc áo, đội mũ chỉnh-tề, sắp đi chầu. Con thị-tì bưng bát cháo lên hầu. Chẳng may lỡ tay, đánh đổ cháo ra áo chầu. Con thị-tì sợ hãi, vội-vàng lấy tay vuốt chỗ cháo đổ. | Xem tiếp |
47. Kính trọng người già cả
Một lũ học–trò ngồi xúm-xít ở hàng nước, đang cười cười nói nói. Có một ông cụ lưng còng, tóc bạc, cũng muốn vào hàng nước nghỉ. Nhưng mấy cái ghế chật ních cả rồi, cụ cứ loanh-quanh (xa-xẩn) đứng ngoài. | Xem tiếp |
46. Vua Lê Thánh-Tôn
Vua Lê Thánh-tôn sai quan làm bộ quốc-sử và vẽ địa-đồ nước ta. Ngài họp tập các nhà danh-sĩ thời bấy giờ và khuyến-khích việc văn học, ngài có soạn ra nhiều thơ chữ nho và thơ nôm nữa. | Xem tiếp |
45. Con chim với người làm ruộng
Chim là loài ăn những côn-trùng làm hại lúa. Nhờ có chim mới trừ được những giống ấy. Chim có thể đuổi bắt côn-trùng ở trên không, hay nhặt (lặt) nó ở luống cây. | Xem tiếp |
44. Con trâu
Trâu lớn hơn bò và sức mạnh hơn. Lông đen, cứng và thưa, thỉnh-thoảng có con lông trắng. Mắt lờ-đờ, sừng to và cong lên. Trâu xem nặng-nề và chậm-chạp hơn bò.Tính nó thuần và hay chịu khó. Ăn uống ít, mỗi ngày chỉ vài ba nắm cỏ khô cũng đủ. Nó ưa đầm (mẹp) sông nước, xuống bùn, và có thể lội qua sông qua đầm được. | Xem tiếp |
43. Cái cày
Cái cày là đồ làm ruộng cần nhất. Cái cày của ta dùng còn đơn-sơ lắm, gần hết làm bằng gỗ. Thân cày, náng cày, chỗ tay cầm (seo cày) toàn bằng gỗ cả. Cái bắp cày thì bằng tre hay bằng gỗ. Chỉ có cái lưỡi và cái diệp là bằng sắt mà thôi. | Xem tiếp |
42. Truyện gươm thần của vua Lê-Lợi
Tục truyền rằng vua Lê-Lợi, trước khi nổi lên đánh quân Minh, vẫn ở Hà-nội làm nghề đánh cá. Một hôm ngài quăng lưới xuống hồ Hoàn–Kiếm, bấy giờ còn gọi là hồ Tả-Vọng, lúc kéo lên không được cá, lại được một thanh gươm rất đẹp lưỡi rộng, cứng mà sáng loáng. Ngài được thanh gươm ấy, nổi lên đánh quân Tàu, đuổi ra ngoài nước, rồi lên ngôi vua ở Thăng-Long. (Hà – nội bấy giờ). | Xem tiếp |
41. Ta không nên ngã lòng
Nước mềm, đá rắn (cứng), thế mà nước chảy mãi, đá cũng phải mòn. Sợi dây nhỏ, cây gỗ lớn, vậy mà dây cứa mãi gỗ cũng phải đứt. Con kiến nhỏ, cái tổ to, thế mà kiến tha lâu cũng đầy tổ. | Xem tiếp |
40. Con cò mà đi ăn đêm
Con cò mà đi ăn đêm, Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao. Ông ơi, ông vớt tôi nao! Tôi có lòng nào, ông hãy xáo măng. Có xáo thì xáo nước trong, Đừng xáo nước đục đau lòng cò con. | Xem tiếp |
39. Tối ở nhà
Cơm nước xong, trời vừa tối. Ngọn đèn treo, thắp ở giữa nhà. Cha ngồi đọc nhật-báo. Anh đang ngồi cúi xuống xem sách hay làm bài. | Xem tiếp |
38. Ông Lê-Lai liều mình cứu chúa
Lê-Lợi bấy giờ ở Chí-linh bị quân Tàu vây riết lắm; quân giặc sắp hạ được đồn, vua Lê tất bị giết. Vua mới hỏi tướng-tá rằng: “Ai dám thay trẫm ra phá vòng vây, đánh nhau với giặc? | Xem tiếp |
36. Ngày giỗ
Trên bàn thờ, đồ đồng, đồ sơn bóng lộn (trong bóng), đèn nến sáng choang, khói hương nghi-ngút, trông thật là nghiêm-trang. Thầy tôi đứng ở trước, châm một nắm hương, cắm vào bình hương, lạy hai lạy, rồi quỳ xuống tay chắp để ngang trán, miệng lẩm-nhẩm khấn.
| Xem tiếp |
35. Mấy lời khuyên về vệ-sinh
Khi chơi, đừng có chạy nhanh lắm.
Khi mồ-hôi chảy, chớ có uống nước lã, chớ có đứng chỗ luồng gió (gió lồng).
Trời mưa ẩm ướt, chớ có chơi đùa dầm chân ở dưới nước. Đi đường gặp mưa, quần áo có ướt phải thay ngay.
Những khi ngủ, phải đắp bụng, ăn uống phải có điều-độ.
Khi ốm đau, không nên ăn đồ độc: có kiêng có lành. | Xem tiếp |
34. Ông Trần-Quốc-Tuấn
Hồi nước Nam phải quân Mông-cổ sang đánh, vua ta giao binh quyền cho ông Trần-Quốc-Tuấn. Ông đánh trận đầu, vì quân Mông-cổ nhiều hơn quân ta, nên ông bị thua. | Xem tiếp |
33. Con ong
Người ta nuôi ong. Phải làm tổ cho nó ở. Ong ở từng đàn. Những ngày nắng ráo, thì từ sáng đến tối nó bay đi tìm hoa, lấy nước mật hoa đem về làm mật, lấy phấn hoa đem về làm sáp. | Xem tiếp |
31. Chỗ quê hương đẹp hơn cả
Một người đi du-lịch đã nhiều nơi. Hôm về nhà, kẻ quen người thuộc, làng xóm, láng giềng đến chơi đông lắm. Một người bạn hỏi: “Ông đi du sơn du thủy, thế tất đã trông thấy nhiều cảnh đẹp. | Xem tiếp |
29. Chăn trâu
Ai bảo chăn trâu là khổ? – Không, chăn trâu sướng lắm chứ! Đầu tôi đội nón mê như lọng che. Tay cầm cành tre như roi ngựa. | Xem tiếp |
|
|