Các ràng buộc chính của thời khóa biểu là nhóm các dữ liệu có nhiệm vụ định hình khuôn dạng của thời khóa biểu. Đây là nhóm các lệnh rất quan trọng của bài toán và phần mềm thời khóa biểu. Các lệnh thuộc nhóm nhập, điều chỉnh ràng buộc chính bao gồm:

- Các tính chất sư phạm môn học được gán với từng lớp hoặc nhóm lớp.

Phần mềm TKB hỗ trợ xếp Thời khoá biểu với 17 thuộc tính của môn học như: Có cặp tiết xếp liền, chỉ học một tiết một ngày, không học tiết 5… Các ràng buộc này được gán cho từng môn học, từng khối thậm chí đến từng lớp cụ thể. Để nhập tính chất sư phạm của môn học, từ thực đơn chính người dùng chọn Nhập dữ liệu/Thuộc tính môn học.

Từ cửa sổ Nhập ràng buộc môn học, tuy theo đặc điểm của Nhà trường để lựa chọn các yêu cầu cụ thể.

Trong công việc xếp Thời khoá biểu, phần khó nhất luôn là làm sao có thể đáp ứng được các yêu cầu hết sức phức tạp và đa dạng mà các giáo viên đặt ra. Để giải quyết yêu cầu này phần mềm TKB cho phép người dùng khai báo hơn 20 yêu cầu ràng buộc của giáo viên và nhóm giáo viên.

+ Nhóm yêu cầu chung: số tiết dạy lớn nhất trong buổi, Thời gian chờ dạy lớn nhất, Tổng thời gian chờ dạy trong tuần…

+ Nhóm yêu cầu theo buổi: dạy từ tiết đến tiết, các yêu cầu trên tiết (Bận, Hạn chế, Nghỉ, Họp), chỉ dạy vào các ngày…

Nhập yêu cầu giáo viên: Từ thực đơn chính người dùng chọn Nhập dữ liệu/Yêu cầu giáo viên, trong cửa sổ Nhập yêu cầu giáo viên người dùng lựa chọn giáo viên cần nhập và tích chọn các thông số về yêu cầu của giáo viên này.

Nhập yêu cầu của nhóm giáo viên: Từ thực đơn chính người dùng chọn Nhập dữ liệu/Yêu cầu của nhóm giáo viên việc nhập yêu cầu ràng buộc của nhóm giáo viên hoàn toàn tương tự như cho giáo viên. Khi nhập yêu cầu cho nhóm giáo viên đồng nghĩa yêu cầu đó sẽ được gán cho toàn bộ các thành viên của nhóm. Giả sử: khi nhập yêu cầu “Họp” cho nhóm giáo viên Toán – Lý tại tiết 5 chiều thứ 4 thì toàn bộ các giáo viên trong nhóm này sẽ không xếp tiết vào vị trí đó, để có thể tham gia họp tổ bộ môn.

- Thông tin địa điểm trường.

Trong thực tế, Nhà trường có thể có nhiều địa điểm học khác nhau xa cách về mặt địa lý. Vì vậy, trong quá trình xếp Thời khóa biểu cần phải tính toán tính hợp lý trong việc di chuyển của Giáo viên. Phần mềm TKB hỗ trợ xếp Thời khóa biểu với 10 địa điểm nhà trường, trong quá trình xếp có tính toán và xem xét đến tính hợp lý của điều kiện thực tế trên.

Để sử dụng tính năng này người dùng cần thực hiện các công việc sau:

+ Khai báo các địa điểm nhà trường: Từ thực đơn chính người dùng chọn Hệ thống/Thuộc tính trường học chọn “Địa điểm” và khai báo các địa điểm nhà trường.

+ Gán địa điểm trường học: Công việc này xác định các lớp học nào? sẽ học ở địa điểm nào? (Việc gán địa điểm trường học đã giới thiệu trong phần “Nhập danh sách lớp học” khi khai báo thông tin về vị trí lớp học)

Nhập bảng Phân công giảng dạy (PCGD)

Bảng phân công giảng dạy (hay còn gọi là Phân công chuyên môn) là phần dữ liệu quan trọng nhất và phức tạp nhất của mọi thời khóa biểu. Bảng này cho biết giáo viên A dạy lớp nào? Dạy môn gì? Và số tiết dạy trong một tuần là bao nhiêu?

Bảng dữ liệu PCGD được nhập theo từng buổi sáng/chiều. Riêng các lớp 2b thì cần nhập chung một bảng PCGD chung được gọi là PCGD2b.

Trước khi nhập dữ liệu phân công giảng dạy, cần chú ý các thông tin sau cần nhập xong trước và kiểm tra lại chính xác:

- Thông tin phân phối tiết chuẩn cho các Chương trình đào tạo.

Thông tin này cần thiết để phần mềm sẽ gán tự động mặc định số tiết cần dạy trong một tuần cho các giáo viên trong khi nhập bảng PCGD. Chú ý rằng phân phối tiết chuẩn này sẽ thay đổi theo kế hoạch giảng dạy từng năm của mỗi Sở Giáo dục và Đào tạo.

- Thông tin nhóm chuyên môn của giáo viên trong nhà trường.

Nếu các nhóm chuyên môn của giáo viên đã được thiết lập thì phần mềm sẽ cho phép nhập bảng PCGD theo từng nhóm chuyên môn, ví dụ nhập PCGD cho từng tổ Văn, Toán, Ngoại ngữ, ... rất thuận tiện.

Nhập phân công giảng dạy trực tiếp từ phần mềm

- Để nhập bảng PCGD, phần mềm Hỗ trợ xếp Thời khóa biểu cung cấp 4 phương pháp nhập như sau: Nhập theo môn học, Nhập theo lớp, Nhập theo giáo viên, Nhập theo khối lớp và nhóm giáo viên trên lưới.

- Với phương pháp nhập PCGD theo khối lớp và nhóm giáo viên hay được người dùng sử dụng vì sự đơn giản và thuận tiện.

- Việc nhập bảng PCGD khá đơn giản chỉ bằng các thao tác chuột.

Nhập phân công giảng dạy từ file Excel:

- Ngoài tính năng rất mạnh nhập PCGD trực tiếp, phần mềm TKB còn cho phép người dùng có thể nhập PCGD từ file Excel theo mẫu nhất định. Việc này cho phép các nhà trường sử dụng lại các dữ liệu điện tử sẵn có.

Chú ý quan trọng:

1. Việc nhập bảng PCGD là rất quan trọng và không được sai sót. Khi nhập xong cần kiểm tra lại cẩn thận. Có các phương pháp kiểm tra sau:

- Thực hiện lệnh Kiểm tra ngay trong cửa sổ nhập PCGD (nút lệnh).

- Xem, rà soát lại PCGD theo từng lớp và từng giáo viên để kiểm tra đã nhập đúng và đủ chưa. Ví dụ nháy nút để vào cửa sổ nhập và xem PCGD theo từng lớp.

2. Việc nhập, sửa bảng PCGD có thể được tiến hành trong quá trình xếp thời khóa biểu. Khi đã và đang trong quá trình xếp thì việc sửa đổi dữ liệu bảng PCGD phải làm rất cẩn thận. Phần mềm TKB sẽ tự động kiểm soát quá trình này đảm bảo không bị xảy ra lỗi logic mâu thuẫn giữa PCGD và dữ liệu đã xếp trên thời khóa biểu.

School@net