Trước đây, người ta thường giải thích một cách đơn giản: khả năng định hướng của loài vật là do bản năng. Bản năng đã giúp cho con ong, cái kiến tìm đường về tổ; đã chỉ dẫn cho những đàn chim di cư tìm về nơi ấm áp hơn; đã xui khiến những con cá chình lập lại cuộc hành trình của tổ tiên chúng, v.v…

Nhưng hoàn toàn sai lầm. Bản năng đâu có giải thích được những trường hợp mà hành trình hoàn toàn chưa biết? Bản năng làm sao cắt nghĩa được sự lựa chọn có tính toán những con đường gần nhất và an toàn nhất? Cũng không phải chỉ dựa vào bản năng, mà nhiều loài vật trên cạn cũng như dưới nước có thể vượt qua bao khó khăn, trở ngại để thực hiện những cuộc hành trình.

Chuyện xảy ra vào mùa xuân năm 1961… Đêm đã khuya, bỗng chuông điện thoại reo vang trong phòng trực ban của Viện Nghiên cứu Hạt nhân Hamen (Anh). Thông báo được lập tức chuyển cho giám đốc kỹ thuật của Viện. Chỉ vài phút saum cả Việc đã nhộn nhịp như có báo động. Một đoàn xe chuyên dùng, lao vút đi trong đêm, tìm đến biệt thự của nhà côn trùng học Kétven. Nguyên nhân của cuộc động viên hối hả ấy là những chú bướm đang bâu kín khu vườn của biệt thự, và không hiểu vì sao, đã khiến cho độ phóng xạ Bêta và Gama tại chỗ tăng vọt hẳn lên.

VITAMIN

- Thời gian phát hiện: năm 1906.
- Nội dung phát hiện: hợp chất vi lượng trong thức ăn có vai trò quan trọng đến sự sống và sức khỏe.
- Người phát hiện: Christiaan Eijkman và Fredrick Hopkins.

THUYẾT TƯƠNG ĐỐI

- Thời gian phát hiện: năm 1905.
- Nội dung phát hiện: lý luận của Einstein cho rằng thời gian và không gian cấu thành nên vũ trụ, cả vũ trụ đều bị biến dạng dưới tác dụng của trọng lực.
- Người phát hiện: Albert Einstein.

PHƯƠNG TRÌNH E = mc²

- Thời gian phát hiện: năm 1905.
- Nội dung khám phá: lần đầu tiên xác định được mối quan hệ giữa vật chất và năng lượng.
- Người phát hiện: Albert Einstein

HÓOC MÔN

- Thời gian phát hiện: năm 1902.
- Nội dung phát hiện: hóoc môn là sứ giả đưa tin hóa học, nó có tác dụng khởi động các cơ quan trong cơ thể.
- Nhà phát hiện: William Bayliss và Ernest Starling.

- Thời gian phát hiện: 1902.
- Nội dung phát hiện: khí quyển trái đất cấu trạo bời nhiều lớp không khí khác nhau, nhiệt độ, mật độ và độ ẩm trong mỗi lớp là không giống nhau.
- Người phát hiện: Leon Philippe Teisserenc de Bort.

TÍNH PHÓNG XẠ

- Thời gian phát hiện: năm 1901.
- Nội dung phát hiện: nguyên tử không phải là vật hình cầu rắn, cũng không phải là các hạt nhỏ nhất cấu tạo nên vật chất. Bên trong nguyên tử còn tồn tại rất nhiều các hạt siêu nhỏ hơn nữa.
- Người phát hiện: Marie Curie.

Tiếp tục cuộc hành trình xa hơn khỏi lớp Sial, ta tới vùng gọi là “lớp bao” bọc quanh nhân trái đất giống như cùi bưởi bọc quanh múi bưởi vậy. Bao này dày tới 2.900 kilômét. Điều đặc biệt ở đây là áp suất rất lớn, nhiệt độ rất cao. Ở giới hanj dưới của lớp bao, nhiệt độ tới 2.000 – 2.800⁰C và áp suất 1,4 triệu kilôgam trên mỗi m² (gấp 1,4 triệu lần áp suất trên mặt đất). Trong tình trạng ấy, hiển nhiên không còn gì giữ được nguyên dạng: đá quặng bị nóng chảy thảnh một thứ keo đặc sệt.

TI LẠP THỂ

- Thời gian phát hiện: năm 1898.
- Nội dung phát hiện: Ti lạp thể là bộ phận rất quan trọng trong mỗi tế bào, chúng cung cấp năng lượng cho tế bào và có DNA độc lập.
- Người phát hiện: Carl Benda.

Thám hiểm lòng đất đã là điều hấp dẫn đối với con người từ những thủa xa xưa. Vì trước mắt họ, trong xứ sở bí mật mà họ không có cách gì lọt vào được, đang từng giờ từng phút diễn ra bao chuyện thần kỳ: Vì sao có những con sông đã bắt nguồn từ lòng đất? Vì sao bỗng dưng đất chuyển mình? Từ đâu sinh ra núi lửa, phun ra những dòng suối nóng bỏng thiêu cháy cả rừng cây, đồng ruộng? Và đôi khi, lòng đất cũng hé mở cho họ cả những kho vàng bạc châu báu hầu như vô tận, cung cấp cho họ sắt, thiếc, đồng, chì và cả chất đốt…

VIRUTVIRUT

- Thời gian phát hiện: năm 1898.
- Nội dung phát hiện: đơn vị sống đơn giản nhất và nhỏ nhất, tác nhân lây nhiễm bệnh, từ bệnh cảm lạnh thông thường cho đến bệnh sốt vàng da nguy hiểm.
- Người phát hiện: Dmitri lvanovsky và Martinus Beijerinick.

ELECTRON.

- Thời gian phát hiện: năm 1897
- Nội dung phát hiện: phát hiện ra hạt hạ nguyên tử đầu tiên.
- Người phát hiện: J.J. Thompson

Cái chết bí ẩn của Phác, một thời gian dài không được giải thích. Mười năm sau, mới lại có người nối tiếp bước đi của nhà thám hiểm đã hy sinh. Lần này, ở Maiami, người Mỹ Hốp Rút lập nên một kỷ lục mới. Ông lặn xuống một cách thận trọng tới độ sâu 133 mét, ngứng lại báo hiệu lên cho các bạn thành tích của mình. Nhưng khi tiếp tục thí nghiệm thì tín hiệu lại im bặt … Người ta không tìm thấy cả xác của Hốp Rút nữa…

NHÓM MÁU

- Thời gian phát hiện: năm 1897.
- Nội dung phát hiện: Máu trong cơ thể người chia làm các nhóm khác nhau và có sự bài xích lẫn nhau giữa một số nhóm máu.
- Người phát hiện: Karl Landsteiner.

“Lục địa xanh !” Cái tên thơ mộng ấy đã được các nhà bác học đặt cho vùng đất rộng tới 3 phần tư địa cầu đang phủ kín bởi các đại dương. Một màu xanh đậm tự nhiên từ những thời xa xưa đã che giấu bao điều bí mật trước những cặp mắt thèm muốn của con người

TIA X (X-QUANG)

- Thời gian phát hiện: năm 1895.
- Nội dung phát hiện: phát hiện ra tia cao tần có thể đi xuyên qua các bắp thịt của cơ thể người.
- Người phát hiện: Wilhelm Roentgen.

Ta biết rằng, sự thiêu đốt các chất hữu cơ trong cơ thể diễn ra theo phản ứng.

CH₂O - O₂ -----> CO₂ + H₂O +112 kilôcalo.

SỰ PHÂN CHIA CỦA TẾ BÀO

- Thời gian phát hiện: năm 1882.
- Nội dung phát hiện: quá trình tế bào phân chia để tạo ra tế bào mới dưới tác động của sự phân chia nhiễm sắc thể.
- Người phát hiện: Walther Flemming.

Trong câu chuyện thú vị của Suyphtơ “Cuộc phiêu lưu của Guylive vào xứ Lilipút”, hẳn bạn đọc không quên hình ảnh ngộ nghĩnh của nhà bác học Iragađô. Ông già đầy tham vọng này tốn công loay hoay trong không biết bao nhiêu năm trời để đạt tới một mục đích: tìm cách trích lấy ánh nắng mặt trời dự trữ trong một quả dưa chuột.