Châu phi là lục địa lớn thứ hai trên trái đất và chiếm giữ 1/5 tổng diện tích đất đai trên trái đất. Từ bắc đến nam, lục địa này được đường xích đạo chia làm hai phần gần bằng nhau nhưng phần Tây phi phìng ra nằm ở phần phía bắc. Lục địa này phía bắc giáp biển Địa Trung Hải, phía tây giáp Đại Tây Dương, phía đông giáp biển Đỏ và ấn Độ Dương, phía nam là điểm tiếp xúc của Đại Tây Dương và ấn Độ Dương. Tại phía đông bắc, Châu phi nối với Châu á bằng bán đảo Sinai cho đến khi người ta xây dựng kênh đào Suez. Lục địa Châu phi còn có rất nhiều hòn đảo bao quanh trong đó hòn đảo lớn nhất Madagascar nằm ở phía đông nam. Toàn bộ diện tích Châu phi là 30.365.700 km2. Tổng số dân trên lục địa Châu phi là 683.021.000 người. Đất đai
Lục địa Châu phi nằm trên một nền đá cổ cứng ngay phía dưới vùng cao nguyên rộng lớn trên lục địa. Cao nguyên này hạ thấp xuống ở các vùng ven biển tạo nên các dải đồng hẹp ven biển. Các vùng đất thấp này ăn sâu vào nội địa đến đồng bằng Mozambique ở phía đông nam, đến lòng chảo Mauritania-Senegal ở phía tây bắc, đến vùng trũng Qattara ở phía bắc, và đến vùng đồng bằng Benadir ở phía đông. Độ cao trung bình của lục địa là 670 m nhưng trên lục địa cũng có những dãy núi cao đến 6.100 m ở Tanzania. Hệ thống thung lũng Đông phi là một trong những đặc điểm địa hình nổi bật nhất và điển hình nhất của châu lục. Hệ thống này gồm có Thung lũng phía tây và Thung lũng phía đông. Hệ thống này chạy dọc theo chiều dài lục địa hình thành nên lòng chảo biển Đỏ, giáp với cao nguyên Ethiopia và bao quanh vùng núi lửa Virunga rồi chạy ra tận bờ biển ấn Độ Dương gần cửa sông Zambezi của Mozambique. Dãy núi Ruwenzori cao 4.900 m nằm ở phía đông của Trung phi và dãy núi Drakensberg cao 3.350 m nằm dọc bờ biển phía đông nam là một trong những vùng núi ấn tượng nhất Châu phi. Bên cạnh dãy núi Atlas cao khoảng 4.000 m nằm ở bờ biển phía tây bắc, các dãy núi khác ở phía tây bắc ít khi vượt quá độ cao 900 m. Sa mạc Sahara, sa mạc lớn nhất trên thế giới, chiếm gần 1/4 tổng diện tích châu lục. Các sa mạc lớn khác ở Châu phi là Namib và Kalahari nằm ở phía tây nam lục địa.
Các con sông lớn ở Châu phi là sông Nile nằm ở phía bắc xích đạo và lòng chảo sông Congo, hai con sông này cung cấp nước tưới cho gần 1/4 diện tích đất đai trên lục địa. Nằm ở phía nam vùng phân nước của hai con sông lớn này là một số hồ nước ngọt lớn nhất thế giới. Hồ Victoria, cái hồ lớn nhất Châu phi, là nơi dự trữ nước chủ yếu của sông Nile. Hồ Tanganyika và Nyasa là hai cái hồ lớn nhất trong chuỗi các hồ nước nằm trong vùng thung lũng lớn nhất Châu phi. Sông Niger ở Tây phi, sông Zambezi và Orange nằm ở phía nam cùng với các nhánh của nó cung cấp nưpức tưới cho phần còn lại của lục địa. Hồ Chad ở phía bắc và vùng đầm lầy Okavango ở phía nam nằm trong hai vùng lòng chảo nội địa lớn nhất Châu phi. Sông ở Congo
Khí hậu Châu phi bị ảnh hưởng rất mạnh do nó nằm ngang đường xích đạo. Nhiệt độ rất cao quanh năm nhưng chúng đã được làm dịu mát đi bởi độ cao và ảnh hưởng của các dòng hải lưu ven biển là dòng biển lạnh Benguela và dòng biển ấm Mozambique.
Chỉ khoảng 6% diện tích đất đai trên lục địa là có thể canh tác được, còn gần 1/4 diện tích là rừng rậm và rừng thưa. Lục địa này còn có hệ động vật rất phong phú. Một số khu bảo tồn tự nhiên đẹp nhất thế giới được xây dựng ở Kenya, Uganda, Tanzania, Zambia, Nam phi và một số nước khác. Công viên quốc gia Serengeti
Châu phi còn là một lục địa rất giàu khoáng sản với khoảng 8% tổng trữ lượng dầu mỏ, 27% trữ lượng bauxite của thế giới, 29% tổng trữ lượng uran và 20% trữ lượng đồng và rất nhiều loại khoáng sản khác.
Người dân
Người dân Châu phi có lẽ là những người dùng nhiều ngôn ngữ khác nhau nhất thế giới. Vùng dân cư thuần nhất nhất ở Châu phi, xét về ngôn ngữ, là Bắc phi, nơi đây người Arập chiếm đa số, họ sống từ Ai cập đến Mauritania và Sudan. Trong vùng Maghrib, dọc bờ biển Địa Trung Hải, người dân nói tiếng Berber tập trung chủ yếu ở Moroc và Algeria nhưng họ vẫn dùng tiếng Arập.
Những người dân sống ở vùng cận sa mạc Sahara cũng dùng rất nhiều ngôn ngữ khác nhau. Người dân nói tiếng Chari-Nile sống dọc sông Nile và vùng hồ Đông phi. Những người Pích-mê sống trong các khu rừng ở Đông phi, hình thành nên những nhóm dân tộc thiểu số và nhóm văn hoá nhưng họ không có ngôn ngữ riêng. Những người dân nói tiếng Bantu sống ở đông và nam Châu phi bằng nghề chăn nuôi gia xúc.
Mật độ dân số ở Châu phi thấp hơn mức bình quân của thế giới vì ở đây có những vùng sa mạc không có người ở. Hoang mạc Sahara
Kinh tế
Toàn bộ Châu phi đang là một nền kinh tế đang phát triển. Nền kinh tế Châu phi còn có thể chia thành các vùng nhỏ là các nền kinh tế phát triển nằm ở vùng Địa Trung Hải ở Bắc phi và Nigeria; các nền kinh tế mới phát triển một phần là Cute d'Ivoire, Gabon, Reunion, Kenya, Zaire, Cameroon, Ghana, Zimbabwe, Namibia và Mauritius; còn phần còn lại là các nước kém phát triển. Nam phi cũng là một quốc gia có nền kinh tế rất phát triển.
Nông nghiệp là ngành kinh tế quan trọng nhất trong nền kinh tế ở hầu hết các quốc gia và thu hút tới 2/3 lực lượng lao động. các hoạt động cang tác truyền thống vẫn là chủ yếu trong nền kinh tế, qúa trình cơ giới hóa tiến triển rất chậm chạp. Các sản phẩm mang lại thu nhập chủ yếu cho Châu phi là mía đường, cà chua, lạc, chuối, cam, cotton, nho, dầu cọ, dầu ôliu, dưa, cà phrê, chè và ca cao. Các sản phẩm khác là sắn, ngô, kê, lúa mỳ, gạo, khoia tây, hành,... Rất nhiều quốc gia không sản xuất đủ lương thực cho nhu cầu nội địa dẫn đến phải nhập khẩu.
Đát đai ở vùng núi và đồng cỏ chiếm khoảng 1/4 diện tích Châu phi nhưng chúng thường gần các sa mạc. Các thảo nguyên ở Trung phi còn phải chịu sự tàn phá của một loài ruồi nhiệt đới. Vật nuôi chủ yếu là gia xúc, cừu, dê và lợn; ở phía đông và bắc Châu phi là lạc đà, lừa và trâu nước. Các sản phẩm sữa cùng rất hạn chế, hầu hết các nước phải nhập các sản phẩm này.
Hầu hết lượng gỗ khai thác trong rừng đều dùng làm củi. Lâm nghiệp chỉ phát triển ở Nam phi, Cute d'Ivoire và Gabon.
Ngành công nghiệp chế biến chỉ đóng góp một phần nhỏ vào nền kinh tế các nước Châu phi.
Zaire, Nam phi và Botswana sản xuất ra một nửa lượng kim cương của thế giới; Nam phi, Ghana và Zimbabwe sản xuất một nửa lượng vàng của thế giới.
Du lịch là một ngành rất quan trọng với kinh tế nhiều quốc gia Châu phi, trong đó các quốc gia có ngành du lịch phát triển nhất là Tunisia, Moroc, Ai cập, Nam phi, Botswana, Kenya, Zimbabwe, Algeria và Cute d'Ivoire.
Đời sống văn hóa
Truyền thống văn hoá xã hội của Bắc phi bắt nguồn từ văn hoá của người A rập và người Hồi giáo. Vùng này còn rất nổi tiếng về nghệ thuật truyền thống như dệt, thêu, chạm khắc trên kim loại và các sản phẩm da. Các thiết kế mang tính hình học kỳ lạ xuất hiện rất nhiều trên các bức tranh đắp nổi và các tấm ngói lợp trong các nhà thờ Hồi giáo ở vùng Bắc phi. Lể hội của các dân tộc Châu Phi
Tại các vùng cận sa mạc Sahara Châu phi, các điệu nhảy, nhạc kịch truyền thống và nghệ thuật điêu khắc là các hình thức lâu đời nhất và sôi động nhất của nghệ thuật truyền thống. Hầu hết các dân tộc trong vùng này đều có một đời sống văn học rất sống động với rất nhiều tác phẩm được các tác giả viết bằng cả tiếng bản xứ và tiếng của các chế độ thực dân trước đây.
Lãnh thổ Các quốc gia độc lập Đông Phi Đông Phi bao gồm Đông Bắc Phi Trung Phi Bắc Phi NamPhi Tây Phi Các quốc gia châu Phi quần đảo Các lãnh thổ ngoại vi - Açores (Bồ Đào Nha)
- Quần đảo Canary (Tây Ban Nha/Maroc)
- Ceuta và Melilla (Tây Ban Nha/Maroc)
- Madeira (Bồ Đào Nha)
- Mayotte (Pháp)
- Réunion (Pháp)
- Saint Helena (bao gồm cả đảo Ascension và Tristan da Cunha trực thuộc) (Anh Quốc)
Lãnh thổ đang tranh cãi - Tây Sahara (Maroc đòi chủ quyền)
Schoolnet
|