"Thanh lâu hai lượt thanh y hai lần" để nói cô Kiều phải vào lầu xanh (gái làng chơi) hai lần và hai lần làm đầy tớ gái (người hầu gái Trung Hoa phải mặc áo xanh để phân biệt với người quý phái, người tự do).

Thanh tra lại hàm nghĩa khác tức là làm cho trong sạch, như nghĩa trong thanh tao, thanh cảnh, thanh u, thanh nhã...

Màu thiên thanh là màu xanh da trời. Tuổi thanh xuân cũng có nghĩa là mùa xuân xanh, tuổi xanh, tuổi trẻ.

Thanh còn có nghĩa khác như thanh nhạc là khoa dạy hát, thanh âm là tiếng động (thanh và âm), như thanh la còn gọi là phèng la. Thanh đới là những dây thần kinh trong cổ họng để phát ra âm thanh.

Thanh minh, ngoài nghĩa thời tiết còn có nghĩa là nói lại cho rõ ràng ví dụ trong câu: Việc đã rõ, không cần thanh minh nữa.

Tiếng Việt uyển chuyển, nhiều từ Hán Việt, đồng âm khác nghĩa, nếu chỉ nói một từ đơn thì đôi khi rất khó hiểu nhưng trong từ kép hoặc trong văn cảnh thì rõ ràng ngay. Điển hình một lần Cao Bá Quát nổi tiếng hay chữ, nhà có tang, một cụ bô lão đến phúng, bảo họ Cao viết câu đối, cụ đọc: Chi. Cao ngẩn người, không dám viết, phải hỏi: Thưa bác, chữ Chi viết thế nào? Cụ bô lão khóc hu hu, và rằng: Thằng Quát này nổi tiếng hay chữ mà một chữ Chi không biết viết, trời ơi, cố nhân ơi... Thì ra có hàng chục chữ Chi, nghĩa khác nhau, phải có hai ba chữ kèm theo mới rõ nghĩa. Và từ đấy cụ Cao cũng tự răn về thói ngông nghênh của mình về chữ nghĩa.

Không ai dám nói đã hiểu hết chữ và nghĩa, dù là tiếng mẹ đẻ của mình, chỉ có điều cần thận trọng mà thôi. Chữ Thanh cũng nằm trong trường hợp đó: Thanh thủy, thanh sơn, thanh trừng, thanh tịnh, thanh tâm... thanh khí...

School@net