Cô hàng xóm chanh chua lắm lời mà ta cũng cứ đôi co, nhất định phải giành phần thắng, nhiều khi tai hại vô chừng, cái sảy dễ nảy cái ung, thượng cẳng chân hạ cẳng tay với nhau có khi khó tránh. Vợ chồng mâu thuẫn, bất hòa, cãi nhau đốp chát vì cả hai đều hiếu thắng… chuyện rạn vỡ, ắt khó vẹn toàn hạnh phúc… Đi đường gặp anh lái mô tô đi ẩu, gặp anh trông xe đạp lấy giá tiền cao hơn quy định… hiếu thắng quá là mất thì giờ và đôi khi ta không cãi lại được với họ. Nhịn đi có lẽ đỡ bị Stress. Không phải là sợ sệt, thậm chí hèn nhát mà xét ra thì giờ cãi vã, nhất là với ai đó cứ lý sự cùn, bài bây…

Trong cuộc vui bè bạn, nâng cốc, chạm ly, rượu vào lời ra, ta cũng thường gặp nhiều người không chịu thua một câu nào. Hiếu thắng đấy. Người cho rằng tóc dài là đẹp, người bảo tóc ngắn mới đẹp. Cãi nhau ư? Hiếu thắng hay “xin nhường một bước”. Gặp cô gái váy cũn cỡn, người khen, kẻ chê. Ai đúng? Lẽ nào phải dùng đến lý luận và thực tiễn, đông tây kim cổ, tri thức uyên bác, tài ăn nói… để ta mới đúng, còn người khác sai? Thắng và bại ở đây cũng “chẳng ăn cái giải gì”, thắng không danh giá gì mà thua cũng chẳng “hại gì đến hòa bình thế giới” Hiếu thắng quả là vô ích, là vô tích sự, vô bổ, mà còn có thể mua lấy hờn oán của người bị thua.

Tranh luận văn chương, người cho rằng bài thơ này là hay, người khác bảo nó dở. Cãi nhau chí chóe, dùng đao to búa lớn, cuối cùng chẳng ai chịu ai, và chân lý vẫn ở trên mây… thì thắng để làm gì? Đúng là cái bệnh hiếu thắng đã bảo người ta múa võ vung gươm vào khí trời đó.

Có chân lý hiển nhiên như ánh mặt trời, nhưng với một vài người nào đó, chân lý có khi chưa được công nhận ngay. Nếu ta hiếu thắng, chưa chắc đã bảo vệ ngay được chân lý, mà còn rước lấy tai họa. Ba phải chăng? Không hẳn. Nhưng mất thì giờ để nó với con trâu rằng tiếng đàn là hay, có khi hoài công vô ích.

Không gì bằng nhún nhường, vị tha, khoan dung. Thời gian sẽ trả lời.

Tác giả: Băng Sơn

schoolnet@